Blijkbaar hebben consultants en leveranciers van projectmanagement tools er baat bij om te verkondigen dat het niet goed gaat met projectmanagement in de zorg in Nederland. Maar niets is minder waar!
Uit eigen ervaring, opgedaan in 3 UMC’s, kan ik stellen dat het juist heel goed gesteld is met projectmanagement in de zorg. Ook bezoeken aan andere ziekenhuizen bevestigen dat beeld.
 
Nu bestaat er niet zoiets als “de zorg”. Hebben we het over UMC’s, over topklinische ziekenhuizen of over perifere ziekenhuizen? Hebben we het over zorginstellingen, verpleeghuizen of GGZ instellingen? Hebben we het alleen over ICT-projecten in de zorg, of ook over bouwprojecten op de campus van een ziekenhuis? Hebben we het ook over logistieke projecten, over huisvesting projecten, of over HRM-projecten in de zorg?
 
Wanneer we inzoomen op ICT-projecten in de zorg, is het algemene beeld als volgt: Er wordt structureel projectmatig gewerkt conform PRINCE2 als er nog “Waterval” wordt gewerkt, en in toenemende mate ook Agile/Scrum wanneer het kan. Er worden standaard projectplannen en PID’s opgesteld voorafgaand aan de projectuitvoering. Er worden businesscases opgesteld om de kosten-baten vergelijking per project te kunnen maken. En er wordt volop geïnvesteerd in trainingen voor projectmanagers, product owners en scrum masters.
 
Portfoliomanagement wordt in steeds meer ziekenhuizen toegepast om grip te houden op de evenwichtige verdeling van de projectbudgetten over de diverse domeinen. Roadmaps worden opgesteld om sturing te houden op de uit te voeren projecten. Batenmanagement is nog niet overal geland, maar groeit ook in de ziekenhuizen aan populariteit.
 
Wat de zorg onderscheidend maakt, ook voor de projectmanagement discipline, is de dynamiek van het ziekenhuis. Dat geldt al onder normale omstandigheden, maar des te meer in tijden van Corona. De reguliere zorg moet worden afgeschaald bij toenemende besmettingsgraad, opgeschaald wanneer de Corona-piek voorbij is, en weer afgeschaald wanneer de tweede golf zich aandient. Dat zijn projecten op zich, maar dat heeft ook gevolgen voor de geplande (ICT-) projecten. Welke projecten moeten doorgaan, welke kunnen vooruit geschoven worden, en welke projecten moeten wijken voor de ontstane crisissituatie. Projectplannen moeten worden omgegooid, planningen moeten worden herpland, en business cases kloppen niet meer.
Portfoliomanagement wordt dan als triage: afhankelijk van de crisissituatie kunnen projecten nog wel, of juist niet meer doorgang vinden. De aandacht, energie, resources en budgetten moeten afhankelijk van de situatie dynamisch worden verdeeld.
 
Dat de meerderheid van de projecten in de zorg dus goed lopen mag daarom een wonder heten. Projectmanagement in de zorg is dan een welkom instrument om grip te houden op projecten. Portfoliomanagement in de zorg helpt om de aandacht en de middelen evenwichtig te verdelen. En batenmanagement draagt voor organisaties in de zorg bij aan het maken van verantwoorde keuzes over in te zetten financiële middelen, waar baten tegenover staan voor de organisatie.

Eens of oneens? Discussieer mee tijdens de Webinar op 4 februari 2021: meer informatie.

© 2021, Daniël Jolink, Manager Portfolio, Project- & Programmamanagement bij het LUMC. Hij schrijft zijn bijdragen in het kader van stichting Projectmanagement in de Zorg op persoonlijke titel.