Nee, dat is niet waar. Deze blog gaat niet alleen over leiderschap. We behandelen hierna namelijk leiderschap, management en coaching in een adem. Dat zijn ‘drie kanten’ van dezelfde medaille: Management = Leiderschap = Coaching. Wij doen hieronder kort uit de doeken hoe wij dat zien.

In de jaren ‘60 is het fout gegaan. Toen is de wetenschap rondom management en leiderschap uit elkaar getrokken. Sindsdien gaat management veel meer om zorgen dat zaken goed en gecontroleerd verlopen (dingen goed doen). Leiderschap gaat in deze zienswijze meer over richting geven aan de organisatie (de goede dingen doen). 

Voordat management en leiderschap theoretisch als verschillende zaken behandeld werden, waren het gewoon andere woorden voor hetzelfde. In organisaties manageden leiders en leidden managers. In het Van Dale woordenboek wordt gelukkig nog geen steeds onderscheid gemaakt tussen de begrippen. Daarin worden management en leiderschap als synoniemen beschouwd. Het Van Dale definieert ‘management’ zowaar als ‘het leiden van een bedrijf of instelling’. Enerzijds gebeurt dit in de praktijk van alledag ook nog voortdurend. Men heeft het bijvoorbeeld net zo makkelijk over ‘leidinggevenden’ als over ‘managers’. Anderzijds verschuilen zich op de werkvloer slechte leiders regelmatig achter het feit dat zij enkel manager zijn. Slechte managers betitelen zich graag vaak wel als een leider, waarbij dan wordt verondersteld bekend te zijn dat (visionaire) leiders niet perse goede managers hoeven te zijn of dat zelfs bij voorkeur niet zijn. Een en ander heeft zelfs geleid tot een praktisch devaluatie van het heel vroeger waarachtig als heilig beschouwde ‘leiderschap’: in menig functiehuis worden ‘(project/team)leiders’ lager gewaardeerd dan ‘(project/team)managers’.

Het uit elkaar trekken van de begrippen management en leiderschap is uiterst betreurenswaardig, want hierdoor komt menig organisatie om in de managers terwijl haar leden snakken naar en schreeuwen om meer leiderschap. De wereld zou waarschijnlijk een stuk beter af geweest zijn als we leiderschap en management altijd als twee zijden van dezelfde medaille waren blijven zien.

Coaching is ondertussen tussen uitgegroeid tot een enorme tak van sport. Even veel te cru en cynisch gezegd, wordt tegenwoordig elke uitgerangeerde of gepensioneerde manager ( / leider) coach. Zo moeilijk is het in de basis natuurlijk ook niet en iedereen mag roepen dat hij / zij het kan. Net als voor projectmanagers geldt echter dat niet iedere coach meer ambities of pretenties zou moeten koesteren dan ‘in het park mee voetballen’ en dat maar weinigen op ‘Champions League’ niveau mee kunnen komen. Op de overbevolkte markt lopen helaas toch een hoop coaches rond die denken iedereen overal iedereen mee verder te kunnen helpen.

Nog veel ernstiger is het feit dat in de ogen van hele volksstammen managers (lees ook: leiders) eenvoudigweg hun mensen mogen doorverwijzen naar professionele coaches. Coachen, oftewel: het begeleiden van het groeien en bloeien van individuen (en/of teams), hoorde vroeger gewoon bij je werk als manager. Nu hoeven managers dat niet meer perse te kunnen. Managers mogen daarvoor doorverwijzen naar (hopelijk) professionele coaches. Als het even moeilijk wordt, dan pas je als manager tegenwoordig wel op om iemand niet door te verwijzen. HR zou je namelijk zo maar kunnen beschuldigen van het feit dat je al veel eerder iemand bij hen langs had moeten sturen voor coaching.

Ons inziens behoren leiderschap, management en coaching echter gewoon nog steeds te worden beschouwd als ‘drie kanten’ van dezelfde medaille. Als je van jezelf weet dat je minder goed bent in één van die aspecten, train jezelf daar dan in en excelleer in waar je zeker wel goed in bent. Je kunt je natuurlijk ook omringen met mensen die jouw minder sterke kanten compenseren of uitbalanceren, maar die moet je toch ook weer leiden, managen en coachen. Dus je ontkomt er niet aan om zowel je leiderschaps- als je management- als je coachingsvaardigheden enigszins op orde te hebben. Gelukkig delen velen deze mening. Lees bijvoorbeeld het vorige maand verschenen boek van Ryan Hawk: Welcome to Management

Is leiderschap / management / coaching een vaardigheid van bijzonder belang voor projectmanagers? Nee, elk mens moet deze drie disciplines tot op zeker niveau beheersen. Voor een prettig menselijk bestaan is het immers al noodzakelijk aan zelfleiderschap, -management en -coaching te doen. Daarnaast is geen enkel mens een eiland en wordt vanuit allerlei hoeken altijd weer beroep gedaan op jou als leider, manager en/of coach. Maar ja, in een eerdere blog deden wij al uit de doeken dat voor projectmanagers bepaalde leiderschapsconcepten bijzonder handig zijn om te kennen. Dat zal niet anders zijn voor wat betreft management- en coachingsconcepten.

Is leiderschap / management / coaching een vaardigheid van bijzonder belang voor projectmanagers in de zorg? Nee, ik denk het niet. Maar ja, misschien wel. Wat denk jij? Reageer via Linkedin.

Blijf op de hoogte van volgende blogs in deze serie en van het congres via de nieuwsbrief van stichting Projectmanagement in de Zorg.