40 jaar verder: Daniël Jolink

Stichting Projectmanagement in de Zorg kent geen leden maar wel ‘stamgasten’. Een daarvan ging onlangs met pensioen, na 40 jaar ervaring in het projectdomein waarvan meer dan 10 jaar in de zorg. Om deze mijlpaal te markeren interviewden we Daniël Jolink.

Achtergrond

Daniël Jolink is vrijwel van begin af aan actief betrokken geweest bij de stichting. Hij is een trouwe congresganger, was meerdere keren spreker en publiceerde diverse boeken, blogs en (projectmanagement) instrumenten.

Daniël werkte onder meer bij vier UMC’s. In het Radboudumc managede hij bijvoorbeeld een project dat een nieuw Hybride OK complex (MITEC) opleverde. De opening daarvan door Koningin Maxima was een memorabele deadline. In het Erasmus rolde hij tijdens de Corona-crisis 160 extra IC-bedden projectmatig uit. In het LUMC realiseerde hij dat robots door de gang rolden op de Hotfloor. Bij het UMCU werkte hij actief mee, samen met medisch specialisten en apothekers, aan de besparing op dure geneesmiddelen van Euro 40 miljoen door zeven UMC’s.

Daniëls carrière begon anders. Na vier keer te zijn uitgeloot voor Geneeskunde studeerde hij medische biologie. Daarna deed hij 30 jaar zijn best om alsnog in de zorg actief te geraken. Uiteindelijk lukte dat dus na het verdienen van zijn strepen in het projecten- en programmadomein bij vooral overheden en banken.

Zorgprofessionals in de lead

Daniël begon 40 jaar geleden met werken toen ICT-ers nog dachten te weten wat goed was voor de organisatie. Voor zorgprofessionals was ICT een magische wereld achter de schermen. Tegenwoordig ziet hij gelukkig steeds meer samenwerking aan en tussentijdse afstemming van projectresultaten. De stelling ‘ICT-projecten bestaan niet’ (want het gaat altijd om zorgprojecten met eventueel een grote ICT-component) gaat Daniel wat ver, maar hij snapt wel waarom de schrijver dezes dat uitgangspunt promoot. Ook zijns inziens gaan projecten in de zorg altijd tot op grote hoogte over zorg, bijvoorbeeld zelfs wifi in patiëntenkamers aanleggen raakt het primaire proces.

Wat kunnen anderen leren van projectmanagement in de zorg? In de zorg is ondertussen standaard het primaire proces leidend. Het is in de zorg heel gebruikelijk dat ICT komt vragen aan de mensen op de werkvloer wat voor hen werkt. Dat moet ook wel gezien de bloedserieuze ernst van de materie. In andere sectoren zou men daar echter ook baat bij hebben.

Ontwikkelingen

Daniël zag de afgelopen jaren ook andere dingen veranderen rondom projectmanagement in de zorg. Zo was projectportfoliomanagement (PPM) tot voor kort eigenlijk geen serieus onderwerp. Misschien hield iemand ergens nog wel een lijstje van de projecten bij, maar van echt management van het portfolio was geen sprake. Tegenwoordig maken zorgorganisaties wel steeds meer keuzes op basis van hun strategie en houden ze rekening met de absorptiegraad van de afdelingen. Er wordt niet meer tegen alles ‘Ja’ gezegd. Een andere ontwikkeling is dat projecten in het kader van medische technologie en klinische fysica meer richting ICT zijn gegroeid: ‘van kalibreren in een stofjas naar programmeren en apparatuur integreren’. Een ontwikkeling die nog achterblijft, volgens Daniël, is dat vergaande kennis over ICT aan de top van de organisaties regelmatig ontbreekt. Veel bestuurders beseffen en begrijpen daardoor nauwelijks wat voor prachtige projecten met de gestaag groeide hoeveelheden data en informatie er tegenwoordig mogelijk zijn om de zorg beter te besturen.

Anders dan elders?

Projecten in de zorg zijn anders dan elders, aldus Daniël: ‘De productie gaat altijd door en voor. Zorgprofessionals zijn voor projecten hard nodig maar vaak te druk. Dat geldt voor bijvoorbeeld een bank, verzekeraar of Prorail veel minder. Daar wordt het primaire proces minder verstoort door projecten en kunnen mensen doorgaans makkelijker vrij worden gemaakt voor projecten.’ Naast tijd speelt veiligheid een bijzonder grote rol bij projecten in de zorg. ‘Vertraagde treinen is vervelend, maar overleden patiënten is onacceptabel’. Ook raken projecten in de zorg vaker ketens en vereisen ze meer multidisciplinaire samenwerking dan in veel andere sectoren.

Projectmanager in de zorg

Volgens Daniël hoef je als projectmanager in de zorg in principe geen diepgaande kennis van zorgprocessen te hebben. Affiniteit met de zorg is wel cruciaal. Projectmanagement in de zorg vereist bijvoorbeeld op z’n minst gevoel voor mensen, voor zorgverlening, en, enigszins plastisch uitgedrukt, niet schrikken van huilende mensen op de gang. Van buiten lijkt het misschien romantisch en eervol. Van binnen is meer nodig dan een ‘Zuid-as mentaliteit’. Dat laatste is tevens een verwijzing naar de overbodige inhuur van consultancybureaus door ziekenhuisbestuurders; de benodigde kennis om de zorg te transformeren naar de toekomst is veelal ‘gewoon’ aanwezig in de eigen organisatie.

Daarnaast zijn projectmanagers die wel een zorgachtergrond hebben ongelofelijk waardevol. Soms is immers ook voor de projectmanager inhoudelijke vakkennis noodzakelijk om te snappen waarom een project belangrijk is voor de zorg. Om de brug te slaan tussen zorgprofessionals en projectmanagement heeft Daniel daarom honderden zorgprofessionals getraind in projectmatig werken en begeleid bij hun eerste projecten. In de basis moet men wel een beetje gemaakt zijn voor projectmanagement. Het is namelijk niet gelijk gaan rennen (doen); een project vergt doorgaans zorgvuldige voorbereiding (denken). Dat is soms even wennen voor zorgprofessionals met een doeners-mentaliteit.

Daniël blijft ook na zijn formele pensionering betrokken bij het vakgebied. ‘Ziekenhuizen die willen sparren over hun projectportfoliomanagement mogen contact opnemen’, sluit Daniel het interview af (adresgegevens bij de redactie bekend). We treffen hem vast en zeker nog vaker ‘in de wandelgangen’ van stichting Projectmanagement in de Zorg.

Mail