Het thema van het Projectmanagement in de Zorg congres op 18 mei 2021 is ‘Keiharde zachte vaardigheden’. Projectmanagement in de zorg vereist namelijk keihard ontwikkelde zachte vaardigheden. In de aanloop naar het congres beschouwen we daarom in deze serie blogs zachte vaardigheden vanuit het perspectief van projectmanagement in de zorg. In deze blog behandelen we: culturele sensitiviteit.

Eén van de meest complexe ‘soft skills’ van projectmanagers in de zorg is culturele sensitiviteit. De cultuur van een zorgorganisatie is op veel gebieden vaak vergelijkbaar met die van een grote (‘corporate’) organisatie, maar op een aantal punten ook helemaal niet; het is eerder vergelijkbaar met een middelgrote stad, waarin de verschillende afdelingen zelfstandige winkels en fabrieken zijn, elk met hun eigen artsen, verpleegkundigen & managers en soms zelfs ook hoogleraren, onderzoekers en studenten. Elk met hun eigen specialisme, maar wel allemaal met hetzelfde gemeenschappelijke doel, namelijk ziektes bestrijden, cliënten verzorgen en gezondheid bevorderen. Die afdelingen hebben allemaal hun eigen dynamiek en cultuur, maar werken voor (en met) dezelfde patiënten & cliënten.

Om de samenwerking binnen een zorgorganisatie te waarborgen en om de informatie-uitwisseling binnen en tussen zorgorganisaties mogelijk te maken, maakt men zoveel mogelijk gebruik van dezelfde data-standaarden en bij voorkeur hetzelfde EPD of ECD. Veel projecten zijn erop gericht om het EPD/ECD te koppelen aan de specifieke modaliteiten van de afdelingen en om de informatievergaring & informatie-uitwisseling te verbeteren. Om informatie over patiënten/cliënten tussen verschillende afdelingen te kunnen delen en uitwisselen. Om patiënt-/cliëntinformatie zichtbaar en vergelijkbaar te maken ten behoeve van multidisciplinaire overleggen.

Dat betekent dat je als projectmanager in de zorg op veel verschillende afdelingen komt, met verschillende culturen te maken krijgt en met iedereen moet kunnen samenwerken. Dat vraagt van projectmanagers in de zorg, meer dan van projectmanagers in andere sectoren, dat ze een goed ontwikkelde culturele sensitiviteit hebben. Om succesvol te zijn als projectmanager in de zorg, moet je je kunnen aanpassen aan de cultuur van de afdeling waarvoor je het project doet. Gevoel hebben voor de verhoudingen, oog hebben voor de specifieke karakteristieken, luisteren naar de nuances van de afdeling. Aansluiten bij de vigerende cultuur, aanhaken bij de werkwijze en meedenken met de eisen en wensen van de opdrachtgever. Maar ondertussen moet je wel het einddoel en het beoogde resultaat in het achterhoofd houden. Want de projectmanager is juist aangesteld om het doel te bereiken, met zoveel mogelijk draagvlak en betrokkenheid van de afdeling waar het project voor bedoeld is.

Culturele sensitiviteit helpt de projectmanager in de zorg om succesvol te zijn. Maar culturele sensitiviteit betekent niet “meewaaien met alle winden” en ook niet “je oor naar de opdrachtgever laten hangen”. Want voor afdelingen om optimaal met elkaar te kunnen samenwerken en om adequaat patiënt-/cliëntinformatie te kunnen uitwisselen, zijn bepaalde standaarden en duidelijke afspraken nodig. En die doorvoeren op de verschillende afdelingen betekent soms ook draagvlak krijgen op impopulaire keuzes, die wellicht indruisen tegen de ingesleten werkwijzen van de zorgprofessionals. Ook vereisen die wellicht dat er anders moet worden gewerkt; dat protocollen moeten worden aangepast. En ook dat hoort bij het werkveld van de projectmanager in de zorg.

Concluderend kan worden gesteld dat culturele sensitiviteit zonder meer thuishoort in de gereedschapskist van de projectmanager in de zorg. Omdat het een belangrijk instrument is, samen met al die andere vaardigheden, om succesvol te zijn in de complexe omgeving die zorgorganisaties zijn.

© 2020, Daniël Jolink, Manager Portfolio, Project- & Programmamanagement bij het LUMC. Hij schrijft zijn bijdragen in het kader van stichting Projectmanagement in de Zorg op persoonlijke titel.

Blijf op de hoogte van volgende blogs in deze serie, van het congres  en meer via de nieuwsbrief van stichting Projectmanagement in de Zorg.