Het afgelopen jaar hadden we het genoegen om in het kader van de opleiding Bedrijfskunde aan de Hoge School van Utrecht opdrachtgever te zijn van verschillende projecten. Het doel van de projecten was vooral dat studenten zich verder bekwaamden in projectmanagement. Tegelijkertijd hebben de studenten ook meerdere interessante projectresultaten opgeleverd. Eén resultaat was vijf scenario’s om meer mensen in de zorg op te leiden in projectmanagement.

In dit scenario bepaal je eerst wat je de studenten aan kennis en ervaring mee wilt geven op gebied van projectmanagement en beschouw je daarna bij welk vak in het huidige curriculum dit het beste past. Dit scenario is volgens de studenten van de HU de beste oplossing om projectmanagement onderwijs in zorgopleidingen te passen. Het is namelijk eenvoudig toepasbaar op alle studies en je bereikt de meeste studenten er mee. Er zijn wel een aantal verschillende criteria waaraan het bestaande vak in de opleiding moet voldoen. Allereerst de becijfering, het project dat wordt toegevoegd moet minstens meetellen voor 50% van dat vak. Ook moet de stof van het bestaande vak toepasbaar zijn in een project dat in groepjes uitgewerkt kan worden, zodat de studenten in groepsverband samen kunnen werken. De hoorcolleges, die de bijbehorende stof van projectmanagement zullen faciliteren, worden een keer per week gegeven. Deze colleges zullen tijdens de loop van het project gegeven worden, zodat de stof meteen toegepast kan worden op het project. Daarnaast kan de opleiding kiezen voor een tentamen voor het vak zelf of een audit.

Een compleet nieuw vak ontwikkelen en inpassen in het aanbod is een mooie oplossing, maar het is een lange termijn oplossing in vergelijking met scenario 1. Immers, eens in de zoveel tijd wordt het aanbod vastgesteld en met scenario 1 kan je bij wijze van spreken morgen aan de slag. Het idee is een vak te creëren van vijf studiepunten, waarbij er een tentamen gemaakt moet worden. Ook wordt een aanvullend project gedaan waar de theorie meteen geïmplementeerd kan worden. Bij dit vak zal theorie en praktijk afgewisseld worden om de studenten zo bekend mogelijk te maken met projectmanagement. Het tentamen zal bestaan uit de stof die in de voorgaande weken in de lessen behandeld is, met de bijbehorende literatuur. Daarnaast wordt elke week ook gewerkt aan een casus, waarbij in groepsverband een scenario gegeven wordt dat ook goed aansluit op de stof van projectmanagement en waar projectmatig denken gestimuleerd wordt. Om dit vak te halen moet er voor zowel het tentamen als het verslag een voldoende gehaald worden.

Bij dit scenario laten we het basisjaar helemaal met rust en focussen we ons echt op het specialiseren van een deel van de studenten. Dit doen we door een minor (van 30 studiepunten) aan te bieden waarbij er diep wordt ingegaan op projectmatig denken en hierbij wordt een casus gegeven. Deze minor zal belangrijk zijn voor de studenten, omdat ze zo een onderscheiding hebben wat heel erg helpt bij het solliciteren in de toekomst. Het grote voordeel aan dit scenario is dat elke student actief kiest voor de richting projectmanagement en er dus hoogstwaarschijnlijk wat mee wil gaan doen in het werkveld. Daarnaast kan er ook veel meer kennis meegegeven worden aan de student omdat het een half jaar lang is. De student zal naast gemotiveerd ook klaargestoomd worden voor het vak en al veel basiskennis hebben. Het grote nadeel van dit scenario is alleen dat er nog steeds een groot gedeelte van studenten is die niet te weten komt wat projectmatig denken is en hoe ze hier mee om moeten gaan. De minor zal studenten in de gelegenheid stellen om zelf een project te leiden en daarbij de stof toepassen die ze in dit blok leren. Daarnaast kan er ook een casus uitgewerkt worden die ook betrekking heeft op de zorg, waardoor dit veel raakvlakken heeft met het toekomstige werk van de studenten. 

Denk hierbij aan een cursus waarin reeds in de zorg werkzame (toekomstige) projectleiders leren hoe een project werkt, al dan niet in de praktijk / op de werkplek. Het standaard curriculum in de zorgopleidingen zit erg vol met vakken die verplicht zijn. Als wij projectmanagement in het pakket willen hebben, dan moet er ook een vak uit. Dit zorgt voor puzzels. Dus kan er ook gekozen worden om mensen in het werkveld pas een cursus aan te bieden om ze op te leiden tot projectleider of een bredere cursus te geven, zodat ze wel weten hoe projectmatig denken werkt en efficiënt in een project kunnen werken. Wanneer het wordt aangeleerd in het werkveld zijn de verpleegkundige gelijk uiterst praktisch opgeleid, zodat ze het werk zonder problemen kunnen uitvoeren. Daarnaast weten ze de protocollen en hoe ze moeten handelen bij verschillende situaties. Ze leren hierdoor alles stap voor stap aan en worden niet overspoeld door informatie. Het nadeel kan wel zijn dat de verpleegkundige te gespecialiseerd zijn en zich juist te veel vasthouden aan de protocollen. Er moet in elk werkveld worden gekeken hoe het kan worden geïmplementeerd. In elk werkveld van de zorg zal dit anders zijn, hierdoor is er niet één plan waar we ons aan vast kunnen houden. In sommige werkvelden is het namelijk erg moeilijk tot onmogelijk om zoiets groots in te plannen. 

In dit scenario werken studenten van opleidingen zoals Bedrijfskunde samen aan projecten met studenten van zorgopleidingen. De kracht van dit scenario is dat de capaciteiten en kwaliteiten van twee verschillende opleidingen gecombineerd worden om een zo optimaal mogelijk resultaat te krijgen. Dit scenario gaat ervan uit dat studenten in de zorg wel moeten weten wat projectmatig denken is en hoe het is om in een project te werken, maar geen project hoeven te kunnen leiden. Bedrijfskunde studenten leren vaak hoe ze een project moeten leiden dus vanwege haantjesgedrag werkt het niet om deze allemaal in dezelfde groep te zetten. Het idee is dus deze kwaliteiten te combineren, een bedrijfskunde student die een project leidt met als projectgroep zorgstudenten. Hierdoor worden de twee werelden, die als totaal verschillend worden gezien, gecombineerd. Dit kan helpen bij het personeelstekort in de zorg. De bedrijfskunde studenten raken hierdoor vertrouwd met de verpleegkundige wereld en kunnen besluiten om projectleiders te worden in de zorg nadat ze de studie hebben afgerond. De verpleegkundige die normaal gesproken worden ingezet als projectleiders kunnen nu blijven werken als specialist. Hierdoor blijven er meer verpleegkundige nauw samenwerken met de mensen die de zorg nodig hebben.

Voor en tegen elke scenario is wel wat te zeggen, andere scenario’s zijn ook denkbaar en helaas was in het kader van dit project niet meer ruimte voor verfijning & verdieping. Wellicht in een volgend project. Voor nu hartelijk dank voor jullie inspiratie & inspanningen: Angela Stomphorst, Bart Kragten, Gydon Sijl, Juultje Bouman & Frederique Westra.